Wertując Internet i wszelkiego rodzaju drukowane czasopisma i przewodniki wreszcie wybrałeś swój cel na podróż. Następnie skrupulatnie odkładasz każdy grosik do skarbonki, aby ten cel zrealizować. Po tygodniach, miesiącach czy – w przypadku ambitnych marzycieli – latach wreszcie nazbierałeś i jesteś gotowy do podróży. Lecisz, cieszysz się 2 dni i ciach! Niespodzianka, kontuzja rujnuje Twój budżet. Wiele osób podróżujących po Europie i świecie zapomina jednak o najważniejszym. Ubezpieczenie. W tym wpisie postaram się przybliżyć, a na pewno zebrać w pigułce informacje na temat Europejskiej Karty Ubezpieczenia Społecznego (EKUZ), czyli ubezpieczenia dotyczącego Europy, na świat przyjdzie też pora.
Czym jest EKUZ?
Jest to karta, która dokumentuje posiadanie przez nas ubezpieczenia w naszym kraju, a dokładniej – ubezpieczenia społecznego. Tego, które każda osoba pracująca powinna posiadać. Idąc w Polsce do lekarza – posiadanie lub brak takiego świadczenia weryfikowane jest m.in. poprzez system eWUŚ.
Czy to jest darmowe?
Tak, wyrobienie nic nie kosztuje.
Czy EKUZ jest obowiązkowy?
Końcówka tego pytania w odmianie męskiej nieprzypadkowa – wiele osób nie wie co oznacza skrót. To właśnie jest jedno z najczęściej zadawanych pytań o EKUZ. Otóż odpowiedź brzmi: NIE, EKUZ nie jest obowiązkowy(a). Jest to dobrowolnie wyrabiana karta, Tylko (i aż) dla naszego bezpieczeństwa.
Czy EKUZ jest mi potrzebna?
Tak. Mógłbym nic więcej nie dopisywać, ale uprzedzając pytania – choćbyśmy bardzo chcieli, czuli się najzdrowiej na świecie to zawsze czyha na nas los. Nigdy nie wiadomo co się stanie. Dlatego, jeśli jesteś świadomym podróżnikiem powinieneś wyrobić kartę. Dzięki niej, w sytuacji kiedy będziesz potrzebował pomocy lekarskiej – dostaniesz ją. Oczywiście w miarę możliwości – o czym w dalszej części wpisu.
W jakich krajach karta będzie użyteczna?
EKUZ obowiązuje w państwach członkowskich Unii Europejskiej, a dodatkowo w krajach, które należą do EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu). Lista krajów znajduje się na dole tego wpisu. Tutaj.
Gdzie mogę wyrobić kartę* EKUZ?
Wniosek znajdziesz na stronach NFZ (nie załączam gdyż niemalże corocznie wzory się zmieniają). Musisz tam podać m.in. takie dane: Imię i nazwisko, PESEL, adres zamieszkania, data urodzenia. Jak już go wypełnisz to możesz go:
– dostarczyć osobiście w oddziale bądź delegaturze NFZ (najszybszy sposób – kartę dostaniesz „od ręki”)
– złożyć wniosek w Elektronicznej Skrzynce Podawczej, czyli ePUAP
– podesłać mailem do wojewódzkiego oddziału NFZ
– wysłać pocztą do oddziału bądź delegatury.
Warto tutaj zaznaczyć, że w szczytowych momentach sezonu (czerwiec-sierpień), tak szybko nie załatwimy sprawy karty osobiście, gdyż są duże kolejki w oddziałach. W pozostałych przypadkach kartę odbierzesz osobiście w oddziale, bądź dostaniesz ją pocztą – na wniosku trzeba zaznaczyć odpowiednie pole. Możesz także upoważnić kogoś do odbioru.
Jaki jest termin ważności karty?
Wszystko zależy od statusu osoby. Możemy wyróżnić trzy główne rodzaje:
– 12 miesięcy – dla osób zatrudnionych, prowadzących pozarolniczą lub rolniczą działalność gospodarczą, pobierających rentę, studentów (tylko zgłoszonych przez uczelnię do ubezpieczenia), a także dla członków rodzin osób pracujących.
– 6 miesięcy – dla nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży, nieubezpieczonych kobiet posiadających status uchodźcy, nieubezpieczonych osób do 18 roku życia (więcej warunków na stronach NFZ)
– 5 lat – dla osób, które pobierają świadczenia emerytalne
– 2 miesiące – dla osób bezrobotnych, które zarejestrowały ten fakt w Urzędzie Pracy, a także wszystkich innych osób ubezpieczonych, niewymienionych w powyższych kategoriach.
Są jeszcze przypadki, gdzie karta wydawana jest na 42 lub 90 dni – o tym także na stronach NFZ, gdyż warunki te są szczegółowo określone.
Korzystanie z pomocy medycznej za granicą
Przede wszystkim musimy ustalić czy świadczenie, którego potrzebujemy znajduje się na liście tych, które są finansowane przez nasz NFZ – link. Następnie musimy znaleźć placówkę, która jest placówką publiczną. Przy rejestracji, a także – dla pewności – u lekarza koniecznie musimy okazać naszą kartę EKUZ.
Jak jest w rzeczywistości?
Nie jest dobrze. Dużo miejscowości w Europie, szczególnie tych, które są oblegane przez turystów (a już na pewno wyspy) nie posiadają publicznych placówek w odpowiedniej ilości, a niekiedy wcale. Są za to placówki (praktyki) prywatne, gdzie za wizytę i pomoc musimy zapłacić często niemałe pieniądze. Dlatego zawsze przed podróżą istotne jest, aby dokładnie zapoznać się z warunkami w danym miejscu. Najlepiej szukać w sieci – informacje wtedy są w miarę aktualne. Jak sam NFZ doradza na swoich stronach:
„Zaleca się wykupienie dodatkowego, prywatnego ubezpieczenia obejmującego koszty opieki zdrowotnej, do której finansowania NFZ nie jest uprawniony, w tym przede wszystkim, tzw. koszty współpłacenia pacjenta, o których mowa poniżej.”
Cóż można więcej napisać…
Mimo wielu wad tego systemu, a także faktu, że nasz NFZ nie gwarantuje nam pokrycia prywatnego leczenia za granicą (nawet jeśli nie było dostępu do publicznej opieki) warto mieć wyrobioną taką kartę. To nic nie kosztuje (może poza straconym czasem i ewentualnymi nerwami w kolejkach), a może uratować zdrowie, a nawet życie. Lepiej dmuchać na zimne i być zabezpieczonym na kilka sposobów – o ubezpieczeniu prywatnym napiszę niebawem.
Najważniejsze informacje o EKUZ:
– jeśli jedziemy rodziną czy w parze – musimy pamiętać, że każda osoba powinna mieć swoją kartę;
– NFZ nie zapłaci za nasz transport medyczny do Polski w przypadku takiej potrzeby. Za to musimy zapłacić sami;
– większości kurortów możemy trafić głównie na lekarzy przyjmujących prywatnie. Zazwyczaj nie honorują oni EKUZ;
– wyrobienie EKUZ nic nie kosztuje;
– pilnuj swojej karty i trzymaj ją zawsze przy sobie;
– EKUZ powinna być jedynie planem awaryjnym/dodatkowym. Planem A natomiast, powinno być ubezpieczenie prywatne;
– karta EKUZ nie jest obowiązkowa. To Twój wybór. Świadomy.
Lista krajów objętych EKUZ: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.
Jeśli uważasz, że wpis jest przydatny – proszę udostępnij go, tak aby innym łatwiej było tu trafić. Zmotywuje mnie to do dalszego pisania!
* Wiem – błąd w stylu „numer NIP”, ale niestety tak się przyjęło i napisałem to specjalnie, aby pomóc osobom w znalezieniu tych rad ????